HABER-ARTİN ŞİRİNPINAR
Turizmde Hayaller ve Gerçekler: 2025 Sezonuna Bir Bakış
Turizmciler için her yeni yıl, yeni umutlarla, büyük hedeflerle ve dikkatle hazırlanmış bütçelerle başlar. Bir çiftçi gibi, geleceğe yatırım yapılır ve başarı umuduyla hasat beklenir.
56 yıllık meslek hayatımda bu döngü hep böyle devam etti:
Bazen hayaller gerçekleşti ve büyük bir sevinç yaşadık. Bazen de o beklenen “hasat” gelmedi ve hayal kırıklığıyla karşılaştık.
Özellikle Türkiye’de, ne yaparsak yapalım, her 2–3 yılda bir bu tür hayal kırıklıkları yaşanıyor.
2025 sezonuna çok güzel bir rezervasyon akışıyla girdik, ancak bu süreç son günlerde duraklamaya başladı.
Artık sektörde şu soru giderek daha fazla soruluyor: "Acaba beklentilerimiz gerçekleşecek mi – yoksa yanıldık mı?"
Türkçede çok bilinen bir atasözümüz vardır: "Görünen köy kılavuz istemez."
Gelişmeler aslında göz önündeydi. Ancak çoğu zaman gerçekler dile getirildiğinde dinlenilmiyor – boşuna dememişler: "Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar."
Her yıl olduğu gibi, Kasım ve Aralık aylarında analizlerimi yapar ve basınla paylaşırım.
Geriye dönüp baktığımda, öngörülerimin yaklaşık %80’inin gerçekleştiğini görüyorum – bunun tecrübeyle mi, ticari sezgiyle mi ilgili olduğunu bilemiyorum.
Geçtiğimiz yıl da yazmıştım:
Türkiye’yi seven misafirler tatillerini 14 gün yerine 10 gün olarak planlayacak ve erken rezervasyon indirimlerinden yararlanacaklar.
Şimdi, erken rezervasyon dönemi sona eriyor ve rezervasyonlar düşmeye başladı.
Erken rezervasyon süresini uzatan tesisler hala rezervasyon alıyor. Standart fiyatlardan vazgeçmeyen oteller ise beklemede.
Gerçek şu: Türkiye turizmi, son dakika indirimleriyle sezonu toparlama umudunda.
Tekrar ediyorum: Bu yüksek fiyatlarla kitle turizmine ulaşmak mümkün değil. Misafirlerimizin bütçeleri bu seviyeleri karşılamıyor.
Denebilir ki: "O zaman insanlar 4–5 yıldızlı otel yerine 3 yıldızlı otelde kalsın."
Ancak Türkiye’deki yanlış turizm politikaları nedeniyle yeterli sayıda 2–3 yıldızlı otel kalmadı.
4–5 yıldızlı otellerin sayıca fazla olması, küçük otellerin yaşamasını giderek zorlaştırıyor.
Bu büyük oteller fiyatlarını aşağı çektiğinde, küçük otellerin hayatta kalması neredeyse imkânsız hale geliyor.
Geçtiğimiz yılki sözleşme döneminde savunduğumuz düşünce şuydu:
Fiyatlar baştan makul seviyeye çekilmeliydi.
Bu doğrultuda çeşitli öneriler sunduk:– Her şey dahil sistemini gözden geçirelim.
Alkol tüketen ödesin; Alman aile, Rus misafirin votkasını finanse etmesin.
– İsraftan kaçınalım.
Her öğünde 100 çeşit yemek sunmak yerine 25 kaliteli yemek yeterli olur.
Böylece hem malzeme gideri düşer hem de personel ihtiyacı azalır.
Ama bu önerilere çok az kulak verildi.
Türkiye’de otellerin ortalama kâr marjı %30 civarında. İspanya ve İtalya gibi Akdeniz ülkelerinde bu oran sadece %15. Buradan da feragat edilmesi gerekebilir.
Şunu da duyuyorum: "Sadece oteller mi fedakârlık yapacak? Tur operatörleri de elini taşın altına koymalı."
Ama ne yazık ki, tur operatörlerinin ortalama brüt marjı %3,8 seviyesinde ve zaten ciddi kâr edemiyorlar.
Bu yüzden destek vermeleri neredeyse imkânsız.
Zaten marjlarını biraz daha düşüren bir operatör çok kısa sürede iflasın eşiğine gelir.
Rahmetli Süleyman Demirel’in meşhur sözü aklıma geliyor:"Demokrasilerde çareler tükenmez."
Bizler de bir araya gelip dertlerimizi paylaşır, hayallerimizi nasıl gerçekleştirebileceğimizi açık yüreklilikle konuşursak, mutlaka çözümler buluruz.
Tüm zorluklara rağmen sektörümüz için verimli ve başarılı bir sezon diliyorum.
